Na nasze codzienne dobre samopoczucie składa się wiele czynników – w tym to, jak pracujemy i żyjemy. Czas powiedzieć stop poszukiwaniom równowagi nazywanej potocznie work-life balance i presji związanej z jej osiąganiem. Nadchodzi zmierzch znanej nam do tej pory równowagi praca-życie. Właściwie to się już dzieje i jesteśmy tego świadkami.
Jak pokazują kolejne raporty rynkowe, jesteśmy zmęczeni i pracujemy za dużo. A także coraz gorzej z naszą kondycją psychiczną i koncentracją. Jako pracodawcy i pracownicy doświadczamy wielu prób podpowiedzi dotyczących zarządzania stresem, czasem czy priorytetami. Organizacje zmieniają swoje środowiska pracy, tworząc polityki przyjazne rodzinie, poprzez chociażby propozycję elastycznych godzin pracy czy placówki opieki nad dziećmi na miejscu. Wprowadzona w tym roku dyrektywa work-life balance zakłada nawet wydłużony urlop. I nadal sytuacja się znacząco nie poprawia.
Dlaczego? Poza rozwiązaniami systemowymi, takimi jak przykładowo prawne możliwości dotyczące zachęcenia ojców do bardziej aktywnego uczestnictwa w opiece nad dziećmi czy praca w systemie hybrydowym, potrzebne są zmiany kulturowe i mentalne w nas samych.
- Zmiana często obnaża jak bardzo jesteśmy przyzwyczajeni do dotychczasowych ról, schematów działania, nawyków i społecznie utartych norm. Jesteśmy przyzwyczajeni do tradycyjnych ról matki i ojca oraz tego, że pracy nie powinno się brać do domu. Zmiana na poziomie mentalnym to nic innego jak krzywa uczenia i oduczania się tego, jak działaliśmy do tej pory.
- mówi Agnieszka Michalska-Rechowicz, trenerka odporności psychicznej.
Tu dotykamy naprawdę delikatnej tkanki, bo nie od dziś wiemy, że 95% naszych zachowań odbywa się automatycznie i nieświadomie. Reakcje elastyczne, inne niż dotychczas, to dopiero nasza kolejna reakcja postępowania, jednak dobrym pomysłem jest ich świadome kształtowanie.
Nie da się podzielić życia na pół
Do tej pory popularnie rozumiano poczucie równowagi jako stan, w którym oddzielamy czas pracy od czasu po pracy - tak, aby jedno nie dominowało drugiego. Jedną z największych zmian mentalnych, jakie nas czeka, to odejście od pedantycznego dzielenia spraw po połowie, czyli upłynnienie granic i przenikania różnych sfer.
- Nie jesteśmy w stanie budować równowagi dzieląc życia na dwa obszary i stawiając w opozycji do siebie to, co związane z życiem prywatnym oraz to, co z pracą. W taki sposób mocno kontrastujemy te doświadczenia. A stosowana przez nas zero-jedynkowość pozornie tylko umożliwia porządkowanie i zarządzanie sprawami życiowymi.
- zaznacza wykładowczyni Uniwersytetu WSB Merito.
W praktyce zawsze działa to inaczej. Kiedy przed uczestnikami szkolenia stoi do wykonania zadanie, a trener dzieli ich na dwa zespoły, domyślnie przyjmują one postawę rywalizacji wobec siebie. Gdyby tylko jednak rozważyłyby współpracę, szybciej doszłoby do rozwiązania problemu czy osiągnięcia celu. Taki zwykle jest wniosek pod koniec zadania. Czy podobnie postępowaliśmy do tej pory z równowagą życiową?
![[fot. www.freepik.com]](https://prowly-uploads.s3.eu-west-1.amazonaws.com/uploads/4626/assets/588096/large-8de75ed52a7da21da3157aa82e2df260.png)
[fot. www.freepik.com]
Niech żyje work-life fluidity
Pojęcie work-life balance nie przetrwało obecnej próby czasu i choć nadal używa się go do opisywania czy badania równowagi, to jest ono mylące. Sama koncepcja równowagi narodziła się w Wielkiej Brytanii na przełomie lat 70. i 80 i była odpowiedzią na zjawiska pracoholizmu i wypalenia zawodowego. Jednak dopiero niedawna pandemia była prawdziwym, praktycznym testem dla nieco zmienionej koncepcji work-life balance, a mianowicie połączenia work-life integration (integracji obszarów praca życia) i fluidity (płynność).
Słowa te znacznie lepiej opisują rzeczywistość taką jaka jest, bo tradycyjne metody pracy nie są już potrzebne i adekwatne. Podkreślają one również, że poszukujemy odpowiedniego balansu - takiego, który da sens i spełnienie, ale będzie również cechował się wyważeniem tego, co jest dla nas ważne na danym etapie życia. A ta statystyka nigdy nie wygląda w sposób 50-50.
Słowa te znacznie lepiej opisują rzeczywistość taką jaka jest, bo tradycyjne metody pracy nie są już potrzebne i adekwatne. Podkreślają one również, że poszukujemy odpowiedniego balansu - takiego, który da sens i spełnienie, ale będzie również cechował się wyważeniem tego, co jest dla nas ważne na danym etapie życia. A ta statystyka nigdy nie wygląda w sposób 50-50.
Pięć cech work-life fluidity
Czym cechuje się work-life fluidity, czyli koncepcji płynnej równowagi? Oraz co powinno nami kierować przy wprowadzaniu go w nasze życie?
- Większe rozpoznanie tego, gdzie kierujemy naszą uwagę, czas i energię, bo to nasza inwestycja. Jako że wkładamy w coś nasz czas i wysiłek, warto zobaczyć, co to poświęcenie nam przynosi, aby następnie podejmować bardziej świadome wybory. Punkt równowagi będzie znajdował się zupełnie indziej u tych z nas, którzy wchodzą na rynek pracy i tych, którzy właśnie zostali rodzicami. Podobnie myśląc o naszych zasobach energetycznych rozróżniamy i działamy w oparciu o wiedzę, w jakich godzinach jesteśmy najbardziej produktywni.
- Większe rozpoznanie że poczucie równowagi jest związane z uczuciami. Pod uwagę bierzemy emocje i nasze samopoczucie – ono są diagnostyczne w nierównowadze.
- Większe rozpoznanie swoich potrzeb. Nie przekładajmy tego, co krytycznie dla nas ważne w danym momencie. Jeśli jesteśmy przemęczeni, to robimy sobie przerwę na doładowanie energii i nierzadko wykracza to poza popularne kodeksowe ramy. Z sierpniowych badań pracuj.pl nad tym, jak Polacy odpoczywają w trakcie i po pracy wynika, że urlopy nie są wystarczające, aby się zregenerować i chcemy dbać o siebie również po urlopie. W raporcie niemal 60% badanych deklaruje, że robi sobie pauzy między obowiązkami. Oznacza to, że potrzebujemy metod na odrobinę wytchnienia każdego dnia, nawet jeśli jest to coś tak prostego, jak przerwa na wypicie dobrej kawy lub relaks w specjalnie do tego dedykowanej firmowej przestrzeni.
- Większe rozpoznanie swoich priorytetów i produktywności – coraz częściej pracujemy tam, gdzie, kiedy i jak chcemy. Pandemia pokazała, że coraz bardziej potrafimy oderwać pracę od jej dotychczas dedykowanego miejsca. Widoczne jest to w takich rozwiązaniach jak workation czy praca hybrydowa, która jeszcze kilka lat temu była benefitem pozapłacowym. Może nie będzie to możliwe w przypadku wszystkich zawodów, ale rynek pracy zmienia się pod wpływem technologii i automatyzacji. Raport Hays Poland, poświęcony trendowi pracy w modelu work from anywhere pokazuje, że jesteśmy coraz bardziej otwarci na pracę „skądkolwiek”, co potwierdza obserwacje, że po pandemii wielu z nas nie chciało na pełny etat wracać do biur.
- Większe rozpoznanie możliwości wyboru harmonogramu pracy - nie tylko zdalnej. Może to oznaczać pracę cztery lub nawet trzy dni w tygodniu, odejście od godzin pracy 9-17 i uznanie, że nie zatrudniamy osób ze względu na ich obecność w biurze, lecz zdolności do ukończenia pracy. Ponadto, tak jak wcześniej zmienialiśmy lokalizację i przemieszczaliśmy się aby pracować, teraz przełączamy się po platformach wirtualnych.
Jakiej pracy będą chciały nowe pokolenia?
Za używaniem pojęcia work–life fluidity i coraz szerszym wdrażaniem go już teraz jest m.in. Anna Lundstrom, dyrektor generalny Nespresso UK i Irlandii. Opowiada się ona za płynnością w miejscu pracy, zwłaszcza na stanowiskach menedżerskich. Podejście to podziela głośno Arianna Huffington, jedna ze 100 najbardziej wpływowych osób na świecie według magazynu "Time", mówiąc, że płynność w obszarze pracy i życia pomoże pogodzić macierzyństwo i pracę.
Nowe podejście będzie nabierało coraz wyraźniejszego kształtu, bo zmieniają się nasze postawy wobec pracy. Widać to już w pokoleniu Z (urodzone w latach 1997-2012), które - jak podaje badanie z 2023 "Gen Z and Millennial Survey" firmy doradczej Deloitte - wchodzi na rynek pracy, nie wstydząc pytać się o równowagę między pracą a życiem prywatnym w rozmowach kwalifikacyjnych. Czy to będzie temat, na który będą otwarcie rozmawiać wszystkie pokolenia? Możemy mieć nadzieję, że tak.
Nowe podejście będzie nabierało coraz wyraźniejszego kształtu, bo zmieniają się nasze postawy wobec pracy. Widać to już w pokoleniu Z (urodzone w latach 1997-2012), które - jak podaje badanie z 2023 "Gen Z and Millennial Survey" firmy doradczej Deloitte - wchodzi na rynek pracy, nie wstydząc pytać się o równowagę między pracą a życiem prywatnym w rozmowach kwalifikacyjnych. Czy to będzie temat, na który będą otwarcie rozmawiać wszystkie pokolenia? Możemy mieć nadzieję, że tak.
Autor artykułu
Trenerka odporności psychicznej, coach, ekspert w zakresie wellbeing i L&D (Learning & Development)
Jesteś zainteresowany współpracą z Ekspertem WSB Merito?
Skontaktuj się z nami:
Skontaktuj się z nami:
